Bakanlığa girdiğim yıllar ile kıyasladığımda şimdi dış politikada ülkemizin ne kadar ilerleme kaydettiğini daha iyi görebiliyorum. Sayın Bakanımız dış politikada hedeflerimizi açıklarken “komşularla sıfır sorun”a özel bir önem verdiğimizi vurgulamıştı. Nitekim bu hedef kısa sürede meyvelerini vermeye başladı ve ülkemizi çeviren komşularımızla ilişkilerimiz, yıllar önce düşünülemeyecek bir düzeye yükseldi.
Yabancı muhataplarımızla yaptığımız ikili temaslarda çoğu zaman komşularla sıfır sorun hedefinin rasyonel olup olmadığı soruluyor. Aslında tabiatıyla hiçbir konuda sorunu tamamen ortadan kaldırmak mümkün değildir. Zira, özellikle ülkeler arasındaki ikili ilişkilerde böyle bir amaca ulaşabilmeniz için iki tarafının da benzer olumlu niyeti sergilemeleri ve bu yönde çaba göstermeleri şarttır. Ama siz amacınızı bu şekilde ortaya koyduğunuzda karşınızdakilere de önemli bir mesaj vermiş, karşılık bulduğu takdirde sorunları çözme yönünde iradeniz bulunduğunu göstermiş olursunuz.
Dış politika gibi önemli bir konuda bu çalışmaları yaparken teknolojik olarak da bakanlığımız alt yapısını geliştirmeye önem veriyoruz. Bu çerçevede, teknoloji alanında hedefimizi e-Dışişleri’ni hayata geçirmek olarak belirledik. Ülke genelinde e-Devlet çalışmalarına hız verildiği, yalnız bankacılık sektöründe değil, kamu kuruluşlarında da bazı vatandaşlık hizmetlerinin e-Devlet Kapısı üzerinden sunulması için çalışmalar yapıldığı bir dönemde bizim de Dışişleri Bakanlığı olarak bilişim alt yapısının güçlendirilmesine özel bir önem vermemiz gerektiğini düşünüyorum.
Aslında dünyadaki teknolojik gelişmeleri bugüne kadar hep yakından izlediğimizi ve bilişim uygulamalarında özellikle son yirmi yıl içerisinde önemli mesafeler katettiğimizi belirtmek isterim. “Mainframe” olarak bilinen karmaşık yapıdaki sistemlerin kullanıldığı bir dönemde biz dışişleri bakanlığı olarak Türkiye’de ilk kez kişisel bilgisayar ağları kurarak çalışmalarımızda daha işlevsel ve pratik bir yöntem seçmiştik. Daha sonraki yıllarda teknoloji bizi nereye yönlendirdiyse biz de o yöne gittik. Kamu kurumları arasında tanıtım amaçlı ilk web sitesini de biz kurduk. Bilişim alt yapısı donanım ihtiyaçlarının karşılanmasının maliyetleri düştükçe, çalışma alanımızı yurt dışında yaşayan vatandaşlarımıza sunulan hizmetlerin otomasyonunu da kapsayacak şekilde genişlettik.
Şimdi e-Dışişleri olarak tanımladığımız yeni hedefimiz tüm bu çalışmaların birörnek yapıda ve daha kapsayıcı boyutlarda geliştirilmesini amaçlıyor. Bir yandan ülkemizdeki kamu kurumları arasında bilişim alt yapısında gerçek bir entegrasyonu sağlamaya yönelik çalışmalar yaparken, diğer taraftan da dışişleri bakanlığını, geleneksel yöntemlerle yapılan tüm işlemlerin elektronik ortamda da gerçekleştirilebileceği bir kuruma dönüştürmeyi planlıyoruz.
Belge Yönetim Sistemimiz BelgeArşiv, dışişleri bakanlığının en etkin kullandığı ve belki de Türkiye’de benzeri olmayan bir yazışma otomasyonudur. Bu sistemi ayrı bir yazımla bilişimcilerin bilgisine ve değerlendirmesine sunmayı planlıyorum. Yaklaşık 10 yıldır başarıyla kullanmakta olduğumuz belge yönetim sistemimiz üzerinde şu anda 10 milyondan fazla belge var. Kağıtsız ofis uygulamasının güzel bir örneği olduğunu düşündüğüm bu uygulamanın veya benzerlerinin diğer kamu kurumlarında da kısa bir süre içerisinde kullanıma sunulmasının önemli olduğunu düşünüyorum.
e-Dışişleri çalışmaları kapsamında bizim son zamanlarda üzerinde çalıştığımız bir diğer konu, bakanlığımız görevlilerinin bakanlık yönetimi ile yaptığı tüm resmi iletişimin elektronik ortama taşınması çalışmasıdır. Adres ve kişisel bilgilerdeki değişikliklerden, bilgi ve donanım taleplerinin bildirilmesine kadar tüm işlemleri artık Dışişleri.Net üzerinden yapabilecekleri bir alt yapı kuruyoruz. Böylece, görevlilerimiz çocukları dünyaya geldiğinde aile bildirimini, bir yurt dışı seyahatinden döndüklerinde yolluk bildirimini elektronik ortamda gönderebilecekler. Yurt dışı atama dönemlerinde görevlilerimizin tayin yerleri ile ilgili seçimlerini de bu yıldan itibaren yine bilgisayar üzerinden işleme koyacağız.
Şikago’da görev yaparken çocuklarımın üniversite başvuruları ile yakından ilgilenmiştim. Amerika’da hiçbir üniversiteye form doldurularak başvuruda bulunulmuyor. Başvuru süreci başından sonuna kadar elektronik ortamda yapılıyor. Üniversiteler başvuran kişilerin fotoğraflarını bile görmeden başvuruları sonuçlandırıyorlar. Oysa biz Türkiye’de hemen her iş başvurusu için şahsen gelinmesini talep ediyoruz. Geçen yıl ilk kez bakanlığımıza giriş sınavlarında teknik personel başvurularını elektronik ortamda da kabul ettik. Benim beklentim, başvuruların yüzde 10 ile 20 arasındaki bölümünün İnternet üzerinden yapılacağı yönündeydi. Ancak hepimizin tahminlerinin üzerinde bir oranda, başvuruların yaklaşık yüzde yetmişi elektronik ortamda yapıldı. Bu yıl yalnız teknik personel sınav başvurularının değil, başta meslek memurluğu olmak üzere, tüm sınav başvurularının tamamen elektronik ortamda gönderilmesini isteyeceğiz. Bu uygulamanın binlerce gencimizi Noterlerde onay işlemi yapmaktan, gereksiz harç ödemekten ve bol sayıda fotokopi çektirmekten kurtaracağını düşünüyorum.
Aslında bilişim alanında yapılacak çalışmalarda bir sınır bulunmuyor. Önceleri bu tür uygulamalar için güçlü mali kaynaklarınızın olması gerekiyordu. Oysa şimdi önemli olan hayal etmek ve yapılacakları iyi tasarlamak. Biz dışişleri bakanlığı olarak bilişimde çıtayı mümkün olduğunca yukarılarda tutmayı arzu ediyoruz. Önce hayal edip, ondan sonra hayallerimizi gerçekleştirmeyi planlıyoruz. Ancak bir kamu kurumunun bilişim alanında hedeflenen noktaya gelebilmesi için diğer kamu kurumları ile iletişimi ve eşgüdümü büyük önem taşıyor. Bu açıdan bakıldığında, ülkemizde gerçek anlamda bir e-Devlet yapılanmasını gerçekleştirebilmek için güçlü bir işbirliğinin sağlanmasını arzu ediyoruz.
“Komşularla sıfır sorun” hedefi bizi dış politikada prestijli bir konuma getirdi; umarım e-Dışişleri yolunda başlattığımız çalışmalardan da kısa sürede olumlu sonuçlar alırız.
.
